Osnovna klasifikacija otpornike deli u dve grupe: sa stalnom vrednošću i sa promenljivom vrednošću. Otpornici sa promenljivom vrednošću se koriste na mestima gde je često potrebno imati promenljivu regulaciju električnog kola, dok se otpornici sa stalnom vrednošću koriste na mestima gde je potrebno konstantno ograničenje protoka struje.

Fiksni otpornici

Fiksni otpornici se najčešće izvode u cilindričnom obliku. Otporni materijal može biti u sredini i tada su to maseni otpornici, oni se više ne proizvode, ili otoprni materijal može biti na površini cilindra i tada su to film otpornici. Na krajevima otpornika nalaze se provodni priključci izvedeni uz osu cilindra na svakoj strani. Najčešće se proizvode u varijanti ugljen-film i metal-film. Otpornici velike snage su projektovani u većem pakovanju tako da efikasnije mogu disipirati toplotu. Takođe izvode se tako što se žica mota oko nekog materijala kako bi se dobila veća dužina a samim tim i veći otpor. Otpornici male snage dolaze još i u SMD kućištima.

Promenljivi otpornici

Promenljivi otpornik je otpornik čija se vrednost može podešavati okretanjem osovine ili pomeranjem klizača. Zovemo ih potenciometri ili reostati. Potenciometri se koriste za male snage, a reostati za veće snage. Neka granica između ova dva pojma je oko ½ wata. Promenljivi otpornici mogu imati 1 okret pri podešavanju, a mogu imati i više okreta prilikom podešavanja vrednosti. U nekim slučajevima može im se dodati određeni mehanički displej kako bi se izbrojao broj obrtaja. Zbog korozije metala i habanja materijala promenljivi otpornici ponekad mogu biti nepouzdani. Neki moderni promenljivi otpornici koriste plastične materijale za oblaganje koji ne korodiraju i izdržljiviji su za dugotrajnu upotrebu. Na slici koja sledi prikazana je šematska oznaka promenljivog otpornika.

Nelinearni otpornici

Ova vrsta elektronskih komponenti ima otpornost koja značajno varira zavisno od nekih veličina kao što su napon, svetlost, temperatura i slično.

• Metal oksid varistor je specijalna vrsta otpornika čija se vrednost menja zavisno od napona koji je na njegovim krajevima. Pri malom naponu na njegovim krajevima on ima veliku otpornost i veoma malu otpornost pri velikom naponu. Ponaša se kao prekidač. Uglavnom se koristi kao zaštitnik od kratkog spoja elektronskih sklopova, odvodnik atmosverskog pražnjenja na uličnoj rasveti ili kao snaber kod induktivnih kola.
• Thermistor je temperaturno zavistan otpornik. Njegova otpornost zavisi od temperature sredine u kojoj se nalazi i od sopstvene temperature. Postoje dve vrste ovih otpornika, i podela je napravljena prema znaku njihovog temperaturnog koeficijenta:
  • PTC – (Positive Temperature Coefficient) Pozitivni Temperaturni Koeficijent. Otpornik sa ovom osobinom povćava svoju otpornost sa porastom temperature. Često se mogu naći u televizorima redno vezanog sa demagnetišućim namotajem gde služe za pružanje velike struje kratkog intervala kroz namotaj pri uključenju televizora. Jedna specijalna vrsta PTC-a se koristi kao višenameski prekidač koji se ponaša kao samo – popravljajući osigurač. Tj kada njegova temperatura dostigne kritičnu vrednost on u tom momentu prekine da provodi struju, samim tim počinje da se hladi i nakon nekog vremena strujno kolo se ponovo uspostavlja.
  • NTC – (Negaitve Temperature Coefficient) Negativni Temperaturni Koeficijent. Takođe je temperaturno zavistan otpornik sa tom razlikom što se sa porastom temperature otpornost ove vrste otpornika smanjuje. Najčešće se primenjuje u mernim instrumentima i jednostavnim temperaturnim detektorima.
• Sensistor – je poluprovodnički otpornik sa negativnim temperaturnim koeficijentom, koristan za kompenzaciju temperaturno uzorkovanog poremećaja rada u električnim kolima.
• Light Sensitive – photoresistor – njegova otpornost se smanjuje sa povećanjem svetlosnog intenziteta. Koristi se nekad kao prekidač za uključenje/isključenje noćnog svetla.